• Loading...
Đảng bộ và nhân dân tỉnh Yên Bái tập trung đẩy mạnh đưa Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII vào cuộc sống
 
Công nghệ số trong giáo dục- cơ hội và thách thức
Ngày xuất bản: 07/01/2025 2:25:10 SA

Ngày 25/01/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 131/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030. Trong đó, xác định rõ mục tiêu chung là: tận dụng tiến bộ công nghệ để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong dạy và học, nâng cao chất lượng và cơ hội tiếp cận giáo dục, hiệu quả quản lý giáo dục; xây dựng nền giáo dục mở thích ứng trên nền tảng số, góp phần phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence - AI) đang phát triển nhanh chóng và từng bước khẳng định là công nghệ trụ cột, đột phá trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. AI đã tác động làm thay đổi cách thức hoạt động của các ngành công nghiệp và đời sống của con người. Với việc AI ngày càng được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, giáo dục cũng phải đối mặt với các thách thức và cơ hội mới.

Giáo dục là một phần quan trọng của cuộc sống đối với tất cả mọi người và là một trong những lĩnh vực được mọi quốc gia quan tâm hàng đầu. Trong môi trường giáo dục mới: “Lấy học sinh, sinh viên làm trung tâm, chủ thể - Thầy cô giáo là động lực – Nhà trường làm bệ đỡ - Gia đình làm điểm tựa – Xã hội làm nền tảng” để thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Thực tế cho thấy, giáo dục là đối tượng thụ hưởng những thành quả của AI,  AI cũng góp phần trực tiếp đổi mới giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục hướng đến sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới. Đồng thời, giáo dục là lĩnh vực then chốt cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao để thúc đẩy AI. Như vậy, có thể thấy rằng, AI với giáo dục là mối quan hệ tương hỗ, cùng nhau hướng tới những mục tiêu chung trong bối cảnh hội nhập toàn cầu trên không gian công nghệ số.

Trí tuệ nhân tạo trong giáo dục (Artificial Intelligence in Education - AIEd) ra đời vào khoảng những năm 1970 và tập trung nghiên cứu, phát triển và đánh giá phần mềm máy tính để cải thiện việc giảng dạy và học tập. Trong báo cáo nghiên cứu của Beverly Park Woolf năm 2015 AI and Education: Celebrating 30 years of Marriage chỉ ra : Mục tiêu dài hạn được xác định là nhằm thu thập phản hồi của người học, đánh giá năng lực người học và nguyên nhân yếu kém, cá nhân hóa cho một người hoặc nhóm người học, và cuối cùng là sử dụng các kỹ thuật của AI để tìm hiểu và phát triển các lý thuyết dạy – học.

AI đang thay đổi ngành giáo dục và mang lại nhiều cơ hội trải nghiệm mới cho ngành giáo dục. Đây có thể coi là những tín hiệu tích cực trong việc ứng dụng công nghệ vào việc dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực người học.

Trước tiên đó là việc AI giảm tải khối lượng công việc của người dạy, giúp cho quá trình dạy và học mang tính tự động hoá. AI trong giáo dục không phải là những robot hình người thay thế giáo viên, mà là sử dụng trí thông minh trong máy tính để giúp đỡ giáo viên và học sinh và làm cho hệ thống giáo dục tốt hơn và hiệu quả hơn. Với những lớp học truyền thống, giáo viên sẽ mất rất nhiều thời gian trong việc soạn, phân loại bài tập, chấm và chữa bài cho học sinh. Với khối lượng công việc lớn việc đưa AI góp phần tự động hoá và giúp giáo viên quản lí các hoạt động hành chính trên lớp chủ nhiệm. AI đưa tới những công cụ phần mềm tương tác và cho phép người học thực hiện trên các nền tảng thực tế ảo.

Một trong những thách thức lớn nhất liên quan đến giáo dục là trình độ học và tiếp thu của mỗi người là khác nhau. Một số học sinh thành thạo hơn trong tư duy “não trái” với các kỹ năng suy nghĩ phân tích logic, trong khi đó những học sinh khác lại có kĩ năng tư duy “não phải” thích hợp về khả năng sáng tạo, văn học và giao tiếp. Khi ứng dụng AI vào giáo dục, mỗi học sinh sẽ có những lộ trình học tập riêng, phù hợp với kĩ năng và sở trường của các em. AI cho phép với cùng một khái niệm kiến thức, mỗi người học khác nhau có thể tiếp thu khác nhau, lúc này AI có thể biết được năng lực tiếp thu của từng người học và đưa ra chiến lược dạy học khác nhau phù hợp với hoạt động nhận thức của từng học sinh. Các trợ lý giáo dục này cũng đang cố gắng cải thiện tính năng học tập thích ứng của họ để tất cả học sinh được phép học theo tốc độ của riêng họ và vào thời gian thích hợp tùy chọn.

Với tính cập nhật liên tục, AI mang tới một không gian học tập hiện đại, đa giác quan. Khác với việc học trên lớp chỉ ghi và chép, việc ứng dụng công nghệ số đưa Tài liệu, giáo án, bài kiểm tra và những trò chơi tương tác được áp dụng để học sinh hiểu, nhớ bài, tra cứu dễ dàng hơn. Người học không chỉ nhìn, chép mà còn nghe, chạm, phản xạ cùng những kiến thức mới. Từ đây, quá trình tiếp thu, ghi nhớ và ôn tập trở nên hiệu quả hơn. Không chỉ với kho kiến thức, dữ liệu gốc khổng lồ, AI cũng nhanh chóng cập nhật liên tục kiến thức mới. Ví dụ như AI có thể truy cập những công trình nghiên cứu khoa học với đầy đủ thông tin, quá trình, kết luận cùng những quan điểm của chuyên gia trong ngành, đưa ra những gợi ý về dàn bài hay định hướng cách tiếp cận các vấn đề mới…

            Bên cạnh những chuyển biến tích cực mà AI đem lại cho ngành giáo dục thì AI cũng  cho thấy những thách thức khi áp dụng vào khối ngành này. Có thể kể đến như việc áp dụng công nghệ số vào giảng dạy ở Việt Nam còn khá sơ khai, việc hoàn thiện sẽ còn phải thời gian mất trong nhiều năm tới, một số cán bộ, giáo viên vẫn chưa bắt kịp được “làn sóng” công nghệ dẫn đến chưa đáp ứng được yêu cầu sử dụng AI trong giảng dạy. Thêm vào đó ở những địa phương chưa phát triển, việc ứng dụng công nghệ trong các tiết học chưa đáp ứng được bởi cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất không đảm bảo. Điều này sẽ vô hình chung tạo nên khoảng cách và thiệt thòi cho các em học sinh cũng như chính các giáo viên. Ngoài ra, việc thu thập cũng như bảo mật danh tính trên các nền tảng thực tế ảo cũng gây ra mất an toàn thông tin định danh cá nhân, các vấn đề về bản quyền cũng cần được cân nhắc.

            Đi từ những vấn đề thực tiễn về việc đưa công nghệ vào việc giảng dạy và giáo dục, việc đổi mới giáo dục phải là nỗ lực của các cấp, các ngành, các cơ sở, các địa phương. Cùng với đó là việc xây dựng cơ sở, hành lang pháp lí để đảm bảo quyền riêng tư, bảo mật của cả người dạy và người học. Tin rằng với những khảo sát, hướng đi như hiện tại, trong những năm tới, AI trong giáo dục sẽ ngày càng phát triển, trở thành một người bạn, một công cụ để các thế hệ học sinh, sinh viên hoàn thiện và tiến xa hơn, thoát ra khỏi vùng an toàn của mình để hội nhập, phát triển, tự tin bước vào nền kinh tế số và xã hội số./.

     Nguyễn Khánh Linh

Đại học Sư phạm Hà Nội

 

 

 

 

 

 

 

 

Văn nghệ Yên Bái số mới

Đất và người Yên Bái qua ảnh

Thư viện video

Các cuộc thi Văn học nghệ thuật

Lượt truy cập

Visitor Counter