Có thể chia âm nhạc ra thành các thể loại chính như: rock'n'roll, R&B, country, punk, hip-hop, dance music và pop. Bài viết này giới thiệu 10 cuốn sách về các thể loại âm nhạc đơn lẻ. Hiểu biết và trân trọng khả năng nghe từng phong cách, người nghe càng biết thêm về âm nhạc, về những nhạc sĩ, nghệ sĩ với sự kiên trì, tài năng để yêu thích và gắn bó với âm nhạc.
Pamela Des Barres (phía trước) với ban nhạc GTOs của cô năm 1969, chụp hình cho tạp chí Teenset.
1. Deep Down in the Ghetto của Roger D Abrahams
Năm 1964, một nhà văn học dân gian ở Philadelphia đã thực hiện được một công việc: ông đã xuất bản một trong những cuốn sách quan trọng nhất từng viết về hip-hop, rất lâu trước khi hip-hop thực sự tồn tại. Trong nghiên cứu kinh điển này, Abrahams ghi lại và phân tích một loạt các tác phẩm văn học truyền miệng của người da đen giữa thế kỉ, cách hình thành nên vần điệu ở đường phố, những câu chuyện cổ tích và những lời khoe khoang - một số trong số đó là bạo lực và ngớ ngẩn, như những bản nhạc rap gây chấn động thế giới trong những thập kỉ tới.
2. The Nashville Sound của Paul Hemphill
Hemphill hoàn toàn không phải được sinh ra và lớn lên ở Nashville, thế nhưng điều đó lại càng làm nên sức hấp dẫn của cuốn sách xuất bản năm 1970 này. Ông đã nắm bắt được sự thiên tài và kì lạ của một ngành công nghiệp đồng quê vừa mới bắt đầu khai mở. Giống như tất cả những người đến sau ông, ông nhấn mạnh rằng tể loại nhạc đồng quê này dường như bị phân chia giữa “những người theo chủ nghĩa truyền thống” và “những người mới, người có sự cách tân”. Ông nhận thấy thị trấn đang ngày càng đầy lên những người nghệ sĩ “hiện đại hóa thứ âm nhạc đơn giản của tuổi thơ nông thôn miền Nam nước Mĩ và xóa nhòa sự phân biết giữa nhạc đồng quê và nhạc pop”.
3. Like Punk Never Happened của Dave Rimmer
Câu lạc bộ Văn hóa năm 1983. Ảnh: Michael Putland / Getty Images
Đây là một cuốn sách kì lạ, một chuyên luận sắc bén về thẩm mĩ của nhạc Pop. Thời điểm cuốn sách được xuất bản là vào năm 1985, thời gian bảng xếp hạng Culture Club đã gần như hoàn tất. Điều này càng làm tăng một số nét trầm lắng cho câu chuyện của Rimmer, và bổ sung cho lập luận của anh ấy, đó là, trong cơn bùng nổ của nhạc Punk, một cảm giác “pop” mới đã xuất hiện, nổi dậy chống lại cuộc nổi loạn của punk-rock bằng cách kiên định từ chối nổi loạn. Vậy nếu pop không kéo dài thì sao? Ai nói nhạc pop tuyệt vời phải kéo dài?
4. I'm With the Band của Pamela Des Barres
Lời thú nhận đầy phong cách, hoa mĩ và ngọt ngào của một trong những nhóm nhạc nổi tiếng nhất của những năm 1960 và 1970 được xuất bản trở lại trong ấn bản mới này, bao gồm lời bạt về 15 phiêu lưu cuối cùng của tác giả. Ngay sau khi tốt nghiệp trung học, Pamela Des Barres đã đầu quân cho Sunset Strip, nơi cô gõ cửa hậ trường về các ngôi sao nhạc rock , đắm mình trong nguy hiểm, của ma túy, thuốc lắc những năm 1960. 10 năm tiếp theo, cô có quan hệ tình cảm với Mick Jagger, Jimmy Page, Keith Moon, Waylon Jennings, Chris Hillman, Noel Redding và Jim Morrison. Cô từng sống trong tội lỗi với Don Johnson; từ chối hẹn hò với Elvis Presley; và là bạn thân của Robert Plant, Gram Parsons, Ray Davies và Frank Zappa. Là thành viên của GTO's, một nhóm nhạc nữ do Frank Zappa làm chủ, cô đã đứng trong thời kì phục hưng mang tính cách mạng nhất trong lịch sử âm nhạc đại chúng hiện đại. Ấm áp, dí dỏm và gợi cảm, cuốn sách nổi bật như một biên niên sử hoàn hảo về một trong những kỉ nguyên li kì nhất của nhạc rock 'n' roll.
Bỏ lại R&B? … Michael Jackson năm 1993. Ảnh: Rusty Kennedy / AP
5. The Death of Rhythm and Blues của Nelson George
Phần lớn những năm 1980, George là biên tập viên âm nhạc của tạp chí Billboard, điều này đã mang đến cho ông cái nhìn sâu sắc không chỉ về thể loại R&B mà còn cả ngành công nghiệp nuôi dưỡng nó. Xuất hiện vào những năm 1950, nhưng đến những năm 1970, R&B biến tấu và được sử dụng như một thuật ngữ để mô tả nhạc Soul & Funk. Dòng nhạc này dần dần phát triển rộng rãi trên thế giới và được kết hợp thêm nhiều yếu tố của các dòng nhạc: Pop, hip hop và dance. Cuốn sách, một nghiên cứu kinh điển vừa là lịch sử vừa là tuyên ngôn - và hơn 30 năm sau, trở thành một viên nang thời gian. George viết một cách dịu dàng về cách các chủ doanh nghiệp da màu đã ủng hộ R&B và một cách sâu sắc về các ca sĩ R&B thập niên 80 (bao gồm cả Michael Jackson và Prince).
6. Black Noise của Tricia Rose
Cuốn sách này được xuất bản vào năm 1994, là một trong những nghiên cứu học thuật đầu tiên về rap - hip-hop, mặc dù cuốn sách không hoàn toàn mang tính kỉ niệm. Black Noise đã giành được Giải thưởng Sách của Mĩ từ Tổ chức Before Columbus vào năm 1995, và vào năm 1999, được tạp chí Black Issues in Higher Education liệt kê vào danh sách “Những cuốn sách hàng đầu của thế kỉ 20”.
Ngay từ những ngày đầu xuất hiện trong nền văn hóa hip hop, nhịp điệu dày đặc và ca từ quyết đoán của nhạc rap đã khiến nó trở thành một vật cố định đầy khiêu khích và có ảnh hưởng đến toàn cảnh văn hóa Mĩ. Theo Rose, hip hop là phương tiện để khám phá nền văn hóa đô thị cơ bản của nó, khám phá cả chính trị chủng tộc, là phương tiện để phản kháng và giải phóng (đối với cảnh sát và chính phủ); khám phá những vấn đề tình dục phức tạp (thói trăng hoa, sự thống trị tình dục, sựchỉ trích của các rapper nữ về đàn ông)...
Các thành viên câu lạc bộ khiêu vũ tại câu lạc bộ Hacienda ở Manchester vào năm 1988.
7. Energy Flash của Simon Reynolds
Anh, Đức và Hà Lan bắt đầu mày mò với nhạc của Detroit và Chicago nhập khẩu vào cuối những năm 1980, và khi thuốc lắc được sử dụng để tăng thêm kích thích cho các bản phối tại các club nước Anh, một nền văn hóa âm nhạc mới ra đời. Là một người viết nhạc lâu năm về nhịp điệu, Reynolds bắt đầu tham gia và quan sát khung cảnh này từ rất sớm. Khi kể câu chuyện, Reynolds vượt xa lịch sử âm nhạc đơn thuần, pha trộn lịch sử xã hội, phỏng vấn những người tham gia và người dựng cảnh, và phân tích âm thanh với tên của các địa điểm, bản nhạc, nhóm, cảnh và nghệ sĩ chính. Anh đi sâu vào bức tranh toàn cảnh về các loại thuốc cũng như thái độ thích hợp để phát hiện ra một hiện tượng âm nhạc đầy sắc thái.
8. Lords of Chaos của Michael Moynihan và Didrik Soderlind
Đây là cuốn sách dữ dội, đáng sợ về một khung cảnh dữ dội, đáng sợ: sự bùng phát của tội phạm Black Metal ở Phần Lan, Đức và Hoa Kì. Moynihan và Soderlind ghi lại một thế giới giết người, hận thù và điên loạn; ngay cả khi bạn không có hứng thú với các ban nhạc (hoặc trong bộ phim Jonas Åkerlund năm 2018 dựa trên cuốn sách này), bạn có thể biết thêm về một thời kì đáng sợ mà tội phạm hoành hành, đi cùng thứ âm nhạc cực đoan, ma quỷ có sức phá hủy khủng khiếp thế nào.
9. Love Saves the Day của Tim Lawrence
Hình dung của bạn về một bữa tiệc như thế nào? Thường là khung cảnh thế này: những vị khách về nhà vui chơi, DJ dọn dẹp. Nhưng trong cuốn sách này, Lawrence cho thấy, vào những năm 1970 ở New York, những cuộc gặp gỡ bình thường đã sinh ra những hộp đêm quyến rũ, và cuối cùng là toàn bộ nền văn hóa âm nhạc khiêu vũ, tái tạo lại tiền sử của disco, hướng về tất cả âm thanh và cảnh tượng xuất hiện sau đó.
10. Girls to the Front của Sara Marcus
Riot grrrl vừa là một phong trào âm nhạc, nhạc Punk nữ quyền ngầm bắt đầu từ đầu những năm 1990 ở Hoa Kỳ ở Olympia, Washington và vùng Tây Bắc Thái Bình Dương lớn hơn và đã mở rộng ra ít nhất 26 quốc gia khác; và Riot grrrl cũng là phong trào văn hóa văn học, kết hợp chủ nghĩa nữ quyền, nhạc Punk và chính trị. Cuốn sách này là một cuốn lịch sử văn hóa không thể thiếu nhấn mạnh cả sự kì lạ và tính hợp lí của bạo loạn Riot grrrl, một phong trào không thể tránh khỏi.
BÌNH NGUYÊN theo bài viết của Kelefa Sanneh, The Guardian
Theo nguồn: vannghequandoi.com.vn
