LÊ ĐỨC THỌ

Đi suốt chiều dài lịch sử 80 năm chiến đấu và trưởng thành của Công an Nhân dân Việt Nam, cùng với sự phát triển của lực lượng Công an tỉnh Yên Bái, hơn 73 năm qua, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) đã trải qua nhiều dấu mốc lịch sử quan trọng, phát huy truyền thống vẻ vang để từ một đơn vị non trẻ, không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, trở thành ngọn cờ đầu trong công tác điều tra, xử lý tội phạm, xứng đáng với danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, xứng đáng với niềm tin của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Yên Bái.

Ra đời trong Cách mạng Tháng Tám lịch sử, Công an nhân dân có nhiệm vụ đấu tranh giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân. Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, lực lượng Công an nhân dân nói chung và lực lượng Cảnh sát điều tra nói riêng không ngừng được củng cố và phát triển.

Tại Yên Bái, Ty Công an tỉnh được hình thành từ sự hợp nhất giữa Ty Liêm phóng và Ty Cảnh sát theo Sắc lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Nghị định của Chính phủ (năm 1946). Lúc này, cơ quan Công an tỉnh gồm có Văn phòng, Ban Thi đua, Ban Trật tự, Ban Tư pháp, Ban Chính trị, Tổ Điệp báo và Ban Tuyên huấn. Các tổ điều tra được bố trí tại Ban Tư pháp của Ty Công an, có nhiệm vụ điều tra, nắm tình hình hoạt động của quân đội Tưởng và các đối tượng phản động, đẩy mạnh công tác đấu tranh chống bọn phản cách mạnh làm tay sai cho Pháp, Nhật và các loại tội phạm hình sự, góp phần giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ an toàn chính quyền cách mạng những ngày còn non trẻ.

Cán bộ, chiến sĩ Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh họp giao ban công tác

Trong những năm kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc; dù có nhiều lần thay đổi tên gọi do yêu cầu nhiệm vụ và do việc tách, nhập tỉnh (năm 1976 hợp nhất 3 tỉnh Yên Bái, Nghĩa Lộ, Lào Cai thành tỉnh Hoàng Liên Sơn; năm 1991 tách từ tỉnh Hoàng Liên Sơn thành 2 tỉnh Lào Cai và Yên Bái), song lực lượng Công an Yên Bái vẫn luôn vượt qua mọi khó khăn, làm tốt công tác bảo đảm an ninh, nắm tình hình địch, tuần tra kiểm soát; đẩy mạnh công tác đấu tranh chống tội phạm hình sự, xử lý nhiều đối tượng lợi dụng hoàn cảnh thời chiến cướp bóc, trộm cắp tài sản của dân đi tản cư; vận động nhân dân đấu tranh bài trừ nạn cờ bạc, nghiện hút, mại dâm giữ gìn trật tự trị an ở vùng tự do; đấu tranh chống tề điệp của địch, bảo vệ an toàn các cơ quan lãnh đạo của Đảng và phục vụ các chiến dịch như: Chiến dịch Lê Hồng Phong giải phóng Nghĩa Lộ (1951- 1953); đấu tranh chống gián điệp, biệt kích và bọn phản động, củng cố hậu phương, phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ (1953-1954) góp phần dành hoàn toàn thắng lợi công cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp; làm thất bại âm mưu hoạt động phá hoại của địch, củng cố xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, góp phần vào sự nghiệp giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhât Tổ quốc. Sau khi miền Bắc được giải phóng, lực lượng Công an tiếp tục tập trung vào đấu tranh chống tội phạm kinh tế, tội phạm hình sự, bài trừ các hủ tục lạc hậu, các tệ nạn xã hội, giữ vững trật tự trị an, bảo vệ công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Mang tên Phòng Cảnh sát điều tra từ năm 1992, song lực lượng Văn phòng cơ quan Cảnh sát điều tra chính thức được hình thành từ ngày 31/12/1951. Từ khi thành lập cho đến nay, Phòng Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Yên Bái đã điều tra, khám phá hàng nghìn vụ án hình sự, trong đó có nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng; bắt, giam giữ, điều tra, xử lý hàng trăm nghìn đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật hình sự; thu nhiều tài sản và tang vật, phương tiện, vũ khí các đối tượng sử dụng để gây án; xác lập và kết thúc hàng trăm chuyên án lớn. Điển hình là các vụ án hình sự gây chấn động dư luận như: Vụ Bùi Văn Tiến dùng lựu đạn giết người vì tình ái, xảy ra ngày 03/3/1993 tại gia đình chị Nguyễn Thị Tươi ở phường Yên Thịnh, thành phố Yên Bái; vụ Nguyễn Văn Hậu giết người, cướp tài sản xảy ra đêm ngày 02/01/1995 tại Trường PTCS Quyết Tiến, xã Hoàng Thắng, huyện Lục Yên; vụ triệt phá băng cướp LINJA do đối tượng Nguyễn Văn Thủ cầm đầu, sử dụng vũ khí bất ngờ tấn công nạn nhân để cướp tài sản; vụ Trần Tiến Quân sinh năm 1969, cùng đồng bọn phạm tội giết người, cướp tài sản, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, xảy ra ngày 27/3/1999 tại tổ 41, phường Yên Ninh, thành phố Yên Bái...

Nhất là từ năm 2004 trở lại đây, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Yên Bái đã chủ động làm tốt công tác tham mưu cho Ban Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Yên Bái xây dựng, ban hành các chủ trương, kế hoạch, biện pháp phòng ngừa, đấu tranh chống các loại tội phạm hình sự trên địa bàn tỉnh; theo dõi, đôn đốc các đơn vị CSĐT, Công an cấp huyện, các cơ quan, đơn vị có liên quan và lực lượng Công an xã thực hiện công tác tiếp nhận, phân loại, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố đạt và vượt chỉ tiêu do Bộ Công an giao; tăng cường kiểm tra, hướng dẫn việc chấp hành pháp luật trong công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; hoạt động điều tra, xử lý tội phạm; việc chấp hành pháp luật về tố tụng hình sự trong quản lý giam, giữ và công tác tiếp nhận, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tư pháp của Cơ quan CSĐT hai cấp thuộc Công an tỉnh; từ đó điều tra, làm rõ hàng trăm vụ án hình sự, trong đó có nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng; đề nghị truy tố, xét xử hàng nghìn đối tượng có hành vi phạm tội như: vụ Trần Thị Hường sinh năm 1977, phạm tội lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền lợi hợp pháp của tổ chức, công dân, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xảy ra tại tỉnh Yên Bái năm 2013- 2014; vụ Lê Hồng Sơn sinh năm 1968, phạm tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản xảy ra tại thị trấn Mậu A, huyện Văn Yên năm 2014; vụ Nguyễn Đình Cường sinh năm 1977, phạm tội giết người, xảy ra ngày 09/6/2015 tại buồng giam số 6, khu C2, Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái; vụ Lê Nhật Nam cùng đồng bọn sử dụng công nghệ cao “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, xảy ra ngày 30/5/2018 tại xã Yên Hưng, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái; tổ chức xác minh, truy bắt thành công nhiều đối tượng truy nã nguy hiểm, đặc biệt nguy hiểm sau nhiều năm lẩn trốn như: Bắt đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm Nguyễn Văn Thành, sinh năm 1950, đăng ký hộ khẩu thường trú tại xã Chuyên Ngoại, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam, phạm tội giết người, xảy ra ngày 17/7/1995 tại xã Lang Thíp, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái sau 25 năm lẩn trốn; đối tượng truy nã Phạm Minh Đắc, sinh ngày 29/10/1957 tại tổ 14, phường Nguyễn Thái Học, thành phố Yên Bái, phạm tội cướp tài sản công dân sau 29 năm lẩn trốn…

Với sự quan tâm, chỉ đạo sâu sắc của Đảng uỷ Công an Trung ương, Lãnh đạo Bộ Công an, của Tỉnh uỷ, Đảng ủy Ban Giám đốc Công an tỉnh, sự giúp đỡ tận tình của các cơ quan ban ngành, sự thương yêu đùm bọc của nhân dân các dân tộc trong tỉnh; sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng trong Công an tỉnh; sự nỗ lực phấn đâu không mệt mỏi của đội ngũ cán bộ làm công tác điều tra; dù trong bất cứ tình huống nào, kể cả những lúc khó khăn nhất, CBCS Văn phòng vẫn luôn vững vàng, kiên định, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Nhân dân, năng động, cần cù, sáng tạo, quyết tâm dành kết quả cao nhất trong công việc. Bởi vậy sau 73 năm xây dựng và chiến đấu, Văn phòng cơ quan CSĐT đã thực sự trưởng thành; trở thành đơn vị anh hùng của Công an tỉnh Yên Bái. Từ năm 1996, Văn phòng mà đơn vị tiền thân là Phòng Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã được Chủ tịch nước tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân. Nhiều năm liền đơn vị được công nhận danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”, nhiều cá nhân chiến sĩ được lãnh đạo các cấp khen thưởng, góp phần quan trọng vào việc xây dựng lực lượng CAND nói chung và Công an tỉnh Yên Bái ngày càng trong sạch, vững mạnh. Năm 2024, đơn vị được Bộ Công an công nhận là đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua “Vì an ninh Tổ quốc” cấp cơ sở.

Trong giai đoạn mới, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về tinh gọn bộ máy, nhất là không tổ chức Công an cấp huyện, Văn phòng Cơ quan CSĐT được giao thêm nhiều chức năng nhiệm vụ như: Tổ chức công tác trực ban hình sự của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh; tiếp nhận nguồn tin về tội phạm, hồ sơ vụ việc, vụ án hình sự do các cơ quan khác chuyển đến để phân loại, giải quyết theo thẩm quyền hoặc chuyển đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết; Thực hiện chế độ báo cáo về công tác điều tra hình sự theo quy định của pháp luật; giúp Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra công an cấp tỉnh báo cáo Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Bộ Công an (qua Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an) về công tác điều tra hình sự; Quản lý, hướng dẫn, chỉ đạo chung về nghiệp vụ điều tra đối với Điều tra viên, Cán bộ điều tra của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh bố trí tại Công an cấp xã; giải quyết nguồn tin về tội phạm, điều tra vụ án hình sự đã rõ người thực hiện hành vi phạm tội thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh về tội phạm theo quy định của pháp luật… Thực tế, sau khi không tổ chức Công an câp huyện, Văn phòng Cơ quan CSĐT đã tổ chức tiếp nhận giải quyết tố giác tin báo về tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh và 80% số lượng vụ án, vụ việc của Cơ quan CSĐT Công an 9 đơn vị cấp huyện trước đây; theo dõi công tác truy nã; công tác văn thư, giải quyết khiếu nại tố cáo trong tố tụng hình sự của Cơ quan CSĐT Công an cấp tỉnh; công tác quản lý, kiểm tra, hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ điều tra đối với Điều tra viên, Cán bộ điều tra bố trí ở Công an cấp xã; thực hiện ủy thác điều tra của Cơ quan CSĐT Bộ Công an và Công an các tỉnh, thành phố; thường trực giải quyết các vụ việc đột xuất như: Khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm phương tiện, tử thi các vụ tai nạn giao thông, các vụ cháy nổ thuộc thẩm quyền của Cơ quan CSĐT xảy ra trên địa bàn toàn tỉnh; bị can, bị cáo, phạm nhân chết; các vụ chết người chưa có dấu hiệu tội phạm...

Khối lượng và số lượng công việc đảm nhiệm rất nhiều, trong khi lực lược còn mỏng, tình hình tội phạm ngày càng diễn ra phức tạp, điều kiện về nhân lực, vật lực còn khá khó khăn thì những thách thức mà đơn vị phải đối mặt trong thời gian tới là không hề nhỏ. Song phát huy truyền thống của đơn vị anh hùng, tập thể chiến sĩ Văn phòng cơ quan CSĐT Công an tỉnh sẽ luôn nêu cao ý chí quyết chiến, quyết thắng để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân; góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, xây dựng quê hương, Đất nước ngày càng thêm giàu đẹp, phồn vinh và hạnh phúc.

                                                                                                                                                                                                                                    L.Đ.T