Sáng 24/12, tại Trung tâm Hội nghị quốc tế (Hà Nội) , Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với  Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2021, triển khai nhiệm vụ năm 2022 theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến...

Quang cảnh Hội nghị tại điểm cầu Yên Bái

Dự và chỉ đạo Hội nghị có đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa- Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Vũ Đức Đam - Phó Thủ tướng Chính phủ. Dự Hội nghị còn có đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; các đồng chí lãnh đạo các cơ quan chỉ đạo, quản lý, chủ quản báo chí; lãnh đạo các cơ quan báo chí; các đồng chí lãnh đạo các tỉnh, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương và Hà Nội.

Tham dự Hội nghị tại điểm cầu Yên Bái có đồng chí Nguyễn Minh Tuấn- Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông; lãnh đạo các cơ quan báo chí của tỉnh và các cơ quan báo chí Trung ương thường trú trên địa bàn tỉnh. 

Đồng chí Nguyễn Minh Tuấn- Trường ban Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì tại điểm cầu Yên Bái 

Hội nghị đã được nghe Đồng chí Trần Thanh Lâm- Phó Trưởng ban Ban Tuyên giáo Trung ương Báo cáo tóm tắt công tác báo chí năm 2021 và phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp năm 2022; đồng chí Phạm Anh Tuấn- Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Báo cáo sơ kết 03 năm thực hiện Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025.

Các báo cáo thống nhất đánh giá, năm 2021, là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại, cũng là năm dịch COVID-19 hoành hành, tác động sâu sắc đến các lĩnh vực của đời sống. Trong bối cảnh đó, công tác chỉ đạo, quản lý báo chí, hoạt động báo chí tiếp tục được triển khai một cách đồng bộ, hiệu quả, góp phần quan trọng vào thành công chung trong công tác tuyên giáo của Đảng, nhất là đối với thông tin, tuyên truyền phòng chống dịch COVID-19, phục hồi phát triển kinh tế- xã hội. Công tác chỉ đạo báo chí, quản lý báo chí được thực hiện nhất quán theo phương châm chủ động, kịp thời, hiệu quả, thuyết phục, nhất là đối với các vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm; việc chấn chỉnh, xử lý sai phạm trong hoạt động báo chí được tăng cường, nhất là đối với những sai phạm liên quan việc thực hiện không đúng tôn chỉ, mục đích, thông tin sai sự thật, thông tin không phù hợp với lợi ích quốc gia, dân tộc; tình trạng các tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội “núp bóng” hoạt động như cơ quan báo chí đã từng bước được khắc phục.

Tính đến ngày 30/11/2021, cả nước có 816 cơ quan báo chí (in và điện tử), trong đó 114 báo, 116 tạp chí thực hiện hai loại hình, 557 báo và tạp chí in; 29 báo và tạp chí điện tử; 72 cơ quan có giấy phép hoạt động phát thanh, truyền hình và 05 đơn vị hoạt động truyền hình không có hạ tầng phát sóng truyền hình riêng. Cả nước có khoảng 40.000 người đang công tác tại các cơ quan báo chí với 17.161 người được cấp thẻ nhà báo. Trong năm 2021, kinh tế báo chí tiếp tục gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng đại dịch COVID-19, cùng với sự chi phối, cạnh tranh của các nền tảng xuyên biên giới, mạng lưới quảng cáo xuyên biên giới. Mặc dù vậy, năm 2021, về cơ bản, các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước, bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, tạo niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và chế độ; là diễn đàn tin cậy của nhân dân, báo chí đã chủ động, kịp thời, thông tin hiệu quả về những vấn đề lớn của đất nước, có nội dung thông tin thể hiện rõ vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận và tạo sự đồng thuận xã hội.

Ngoài ra, năm 2021, báo chí đã tuyên truyền nhanh nhạy, kịp thời, chính xác, hiệu quả về Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào cuộc sống, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; các hoạt động đối ngoại cấp cao; các hội nghị toàn quốc về nội chính, xây dựng Đảng, đối ngoại, văn hóa; các ngày lễ, kỷ niệm… Đặc biệt, công tác thông tin, tuyên truyền về phòng, chống dịch COVID-19 rất rõ nét, kịp thời, công bằng, phù hợp, có tính định hướng về diễn biến tình hình, các quan điểm, chỉ đạo, giải pháp chống dịch của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống COVID-19; chú trọng nhiều hơn đến tuyên truyền nêu gương người tốt, việc tốt, các mô hình phòng, chống dịch, phục hồi kinh tế hiệu quả, nhất là tinh thần vượt khó khăn, chia sẻ, cộng đồng trách nhiệm; quan tâm hơn đến nhu cầu thông tin, giải trí, đáp ứng phần nào nhu cầu văn hóa, tinh thần của người dân trong bối cảnh thực hiện giãn cách xã hội.

Bên cạnh đó, công tác thông tin, tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái tiếp tục được tăng cường với nhiều hình thức, nội dung thông tin phong phú. Số lượng, chất lượng các chuyên mục, chương trình, tin bài đã tăng lên đáng kể.  Nhiều bài viết, chương trình có hiệu ứng tốt trong xã hội, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đón nhận. Công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý thông tin trên báo chí, việc tổ chức cung cấp thông tin cho báo chí có nhiều đổi mới và chủ động bám sát với tình hình thực tiễn, có trọng tâm, trọng điểm; đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ để đo đếm, đánh giá, lượng hóa xu hướng thông tin, từ đó có sự điều chỉnh kịp thời, phù hợp trong chỉ đạo, quản lý báo chí, truyền thông..

Công tác rà soát, chấn chỉnh hoạt động của cơ quan báo chí, văn phòng đại diện, phóng viên, cộng tác viên được tăng cường; xử lý nghiêm các trường hợp cơ quan báo chí hoạt động không đúng tôn chỉ, mục đích, thông tin sai sự thật, tình trạng “báo hóa” tạp chí điện tử; chấn chỉnh tình trạng lợi dụng danh nghĩa báo chí để sách nhiễu, hoạt động trái pháp luật. Năm 2021 đã xử phạt 20 cơ quan báo chí với tổng số tiền 780,9 triệu đồng; 11 trường hợp vi phạm quy định thông tin điện tử với tổng số tiền trên 467,5 triệu đồng; tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động báo chí đối với 01 cơ quan báo chí và thu hồi thẻ nhà báo của 03 trường hợp do có sai phạm nghiêm trọng.

Đáng chú ý, trong năm 2021, trước sự phát triển của CNTT, nhiều cơ quan báo chí đã bắt đầu thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), thay đổi phương thức vận hành, quản lý, áp dụng công nghệ trong quy trình sản xuất và phân phối nội dung, thực hiện các mô hình kinh doanh báo chí mới để đa dạng hóa nguồn thu, giảm lệ thuộc vào các nền tảng xuyên biên giới, vào doanh thu quảng cáo. Nhận thức về chuyển đổi số báo chí đã chuyển biến rõ rệt, thể hiện bằng việc ban hành các kế hoạch, chiến lược chuyển đổi số.

Việc thực hiện 10 điều Qui định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam và Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam được các cấp hội quan tâm, triển khai đến từng chi hội, hội viên, góp phần nâng cao nhận thức của người làm báo về vai trò, trách nhiệm chính trị, sứ mệnh của báo chí cách mạng; góp phần quan trọng trong việc giữ gìn và bảo vệ đạo đức nghề nghiệp và uy tín của người làm báo Việt Nam.

Báo cáo sơ kết 03 năm thực hiện Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 cũng cho biết: Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí đến năm 2025 là chủ trương đúng đắn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, nhằm sắp xếp lại hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam, bảo đảm cho các cơ quan báo chí có định hướng rõ ràng, có nguồn lực phát triển đúng hướng, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, làm tốt sứ mệnh bảo vệ chế độ, bảo vệ thành quả công cuộc đổi mới, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chủ trương này đã được Chính phủ cụ thể hoá bằng Quyết định số 362/QĐ-TTg ngày 03 tháng 4 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch, và đã được cơ quan quản lý nhà nước về báo chí là Bộ Thông tin và Truyền thông triển khai bài bản, cơ bản đúng tiến độ, đúng quy định, có kết quả bước đầu tích cực, tạo tiền đề cho giai đoạn 2, giai đoạn thúc đẩy phát triển báo chí cách mạng.

Với quyết tâm chính trị, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với Ban Tuyên giáo Trung ương, cùng các cơ quan liên quan tổ chức triển khai việc sắp xếp theo đúng phương án của Quy hoạch. Đối với các cơ quan báo chí in, báo điện tử. Đến nay, việc sắp xếp đã cơ bản hoàn thành tại 29/29 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; 33/33 tổ chức Hội ở Trung ương và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; 31/31 địa phương (chỉ còn Báo Tuổi trẻ vẫn đang trực thuộc Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh). Hệ thống báo chí có sự thay đổi rõ rệt về cơ cấu, cách thức thông tin, thể hiện sự phân vai giữa báo và tạp chí.

Thực hiện quy hoạch đã giảm 39 cơ quan báo thuộc các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và tổ chức Hội ở Trung ương; giảm 31 cơ quan báo thuộc các địa phương. So với năm 2019 (có 195 cơ quan báo) thì tới năm 2021 đã giảm 70 cơ quan báo (giảm 36%). Trên cơ sở trao đổi, thống nhất với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ đã cấp phép chặt chẽ, tôn chỉ mục đích của các tạp chí rõ ràng, tập trung thể hiện tính chuyên sâu, chuyên ngành và đăng tải các nghiên cứu khoa học, tham gia tư vấn phản biện chính sách về lĩnh vực theo chức năng nhiệm vụ của cơ quan chủ quản....

Bên cạnh những kết quả rất đáng ghi nhận, năm 2021, báo chí cả nước vẫn còn tồn tại một số hạn chế, thiếu sót cần khắc phục như: Khi có vấn đề “nóng” xảy ra, việc cung cấp thông tin cho báo chí còn lúng túng, chưa kịp thời, thiếu thống nhất gây ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo, định hướng thông tin, tuyên truyền trên báo chí. Việc xử lý tình trạng “báo hóa” tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, chấn chỉnh tình trạng xa rời tôn chỉ, mục đích, nhất là đối với các tạp chí điện tử trực thuộc Hội đã đạt được kết quả cụ thể nhưng đây vẫn còn là vấn đề gây dư luận không tốt trong xã hội và báo giới. Một số định mức kinh tế kỹ thuật về báo chí và cơ chế đặt hàng báo chí chưa được tháo gỡ triệt để; nhiều nơi còn lúng túng và gặp khó khăn trong việc áp dụng vào thực tế. Một số Hội Nhà báo các cấp chưa thực sự chủ động trong việc đưa ra những phán quyết về chuyên môn nghiệp vụ và xử lý kỷ luật hội viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp, do đó chưa có tác dụng răn đe, ngăn ngừa, cảnh tỉnh những trường hợp vi phạm. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các cơ quan chỉ đạo, quản lý, chủ quản trong công tác báo chí có lúc, có nơi còn chưa chủ động, kịp thời. Một số cơ quan chủ quản chưa thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của mình; chưa nắm chắc các quy định để chỉ đạo, định hướng, quản lý cơ quan báo chí trực thuộc; chưa coi trọng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động; vẫn để xảy ra tình trạng một số cơ quan báo chí không thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích. Tình trạng vi phạm quy định quảng cáo vẫn diễn ra... Để khắc phục những hạn chế, thiếu sót trên, tạo điều kiện để  “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra, năm 2022, báo chí cả nước cần tập trung thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như: Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với công tác báo chí. Quan tâm và thực hiện nghiêm Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025; xây dựng lộ trình tự chủ của các cơ quan báo chí phù hợp với Quy hoạch; chú trọng công tác xây dựng Đảng trong cơ quan báo chí, đổi mới và nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của các cơ quan báo chí...

Hội nghị đã nhận được 23 bài tham luận gửi về từ nhiều cơ quan báo chí Trung ương và địa phương. trong đó có 5 ý kiến tham luận đã được trình bày trực tiếp tại Hội nghị, như: Đổi mới, sáng tạo trong tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, góp phần khơi dậy khát vọng phát triển đất nước; Giải pháp nâng cao chất lượng tuyên truyền hoạt động của Quốc hội, HĐND các cấp để báo chí thực sự là cầu nối giữa cử tri và cơ quan quyền lực Nhà nước các cấp; Phát huy vai trò của cấp ủy, lãnh đạo cơ quan chủ quản trong lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động của cơ quan báo chí...

Đồng chí Vũ Đức Đam- Phó Thủ tướng Chính phủ phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cảm ơn báo chí cả nước đã đồng hành cùng Đảng, Nhà nước và nhân dân trong những thời khắc khó khăn trong phòng, chống đại dịch Covid-19. Phó thủ tướng đánh giá cao hiệu quả của các cơ quan báo chí trong cổ vũ, động viên lực lượng tuyến đầu chống dịch, định hướng tư tưởng, hành động của Đảng, Nhà nước và nhân dân tạo thành sức mạnh để vượt qua khó khăn do dịch bệnh bùng phát trên diện rộng.

Thời gian tới, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các cơ quan báo chí thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, đi vào chiều sâu Quy hoạch quản lý và phát triển báo chí toàn quốc đến năm 2025. Đồng chí nhấn mạnh, đây là việc khó, là cả một quá trình, không thể nóng vội nhưng nhất định phải kiên trì, phải làm thật tốt. Đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng, trong thời gian tới, Bộ Thông tin và Truyền thông cần tăng cường cơ chế đặt hàng để đảm bảo cơ chế, và kinh tế cho anh em báo chí. Trước cạnh tranh mạnh mẽ của mạng xã hội, Ban Tuyên giáo từ Trung ương đến địa phương cùng với hệ thống báo chí chính thống cần chủ động dự báo và cung cấp thông tin minh bạch một cách nhanh nhất đến nhân dân. Bộ Thông tin và Truyền thông và Hội Nhà báo Việt Nam cần có kế hoạch hỗ trợ các cơ quan báo chí về công nghệ số để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới…

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa- Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu kết luận Hội nghị

Phát biểu chỉ đạo và kết luận Hội nghị, Trưởng ban Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định, báo chí có vai trò đặc biệt quan trọng, là vũ khí sắc bén trong công tác tư tưởng của Đảng, khơi dậy khát vọng và ý chí vươn lên của con người Việt Nam. Đồng chí yêu cầu trong thời gian tới, báo chí cần tiếp tục nhận thức sâu sắc hơn nữa về vai trò của báo chí cách mạng, hướng đến nền báo chí cách mạng, nhân văn, chuyên nghiệp, hiện đại. 

Trong thời gian tới, báo chí cần tiếp tục phát huy tốt, nâng cao nhận thức về vai trò, chức năng và thực hiện tốt sứ mệnh của mình trong công tác truyền thông; phát huy, tìm tòi để có nhiều đổi mới, sáng tạo trong tuyên truyền triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; tuyên truyền công tác phòng chống dịch COVID- 19, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân. 

Tăng cường công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch đảm bảo có sự tham gia và phối hợp tích cực, chặt chẽ, kịp thời giữa các cơ quan chức năng và báo chí; tuyên truyền, cổ vũ ý chí quyết tâm và lập trường nhất quán của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc; tuyên truyền xây dựng văn hóa, con người Việt Nam, nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân. 

Tăng cường công tác quản lý báo chí; Tập trung phát triển loại hình báo điện tử để theo kịp tốc độ phát triển của cuộc cách mạng khoa học công nghễ 4.0; Quan tâm truyền thông về công tác đối ngoại, đặc biệt là mối quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với các nước láng giềng và các nước trong khu vực; Tiếp tục kiện toàn cơ cấu tổ chức, rà soát, hoàn thiện các quy trình, quy chế hoạt động của cơ quan để thực hiện tốt Quy hoạch quản lý và phát triển báo chí toàn quốc đến năm 2025...

Nhân dịp này, Ban Tuyên giáo Trung ương đã khen thưởng các tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác báo chí năm 2021.

Nguyễn Tâm