Ký của NGUYỄN THỊ THANH
Đất nước ta, đất nước của những thế hệ cha anh đã không tiếc máu xương, xả thân chiến đấu chống giặc ngoại xâm giành lại độc lập, tự do cho dân tộc. Bởi vậy cứ đến tháng bảy, mỗi chúng ta lại chộn rộn nỗi niềm riêng chung khi nghĩ về những người thân yêu mãi gửi lại tuổi thanh xuân nơi chiến trường khốc liệt và hình ảnh của những người trở về mang trên mình thương tích hoặc bị nhiễm chất độc hóa học... Tôi muốn viết, muốn bày tỏ suy nghĩ, tình cảm về những người đáng trân trọng ấy nên đã đặt vấn đề với Phòng Lao động- Thương binh & Xã hội thị xã Nghĩa Lộ, rồi được giới thiệu đến phường Trung Tâm. Trước khi tìm hiểu chuyên đề "Tháng đền ơn đáp nghĩa" tôi được biết đây là một trong những đơn vị có nhiều mô hình "Dân vận khéo" đã triển khai thực hiện có hiệu quả góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ của địa phương. Thường thì mỗi khi nói về công tác dân vận của Đảng nhiều người luôn nghĩ đó là việc của Đảng, của đoàn thể và việc dân vận thường hiểu là vận động quần chúng tham gia vào một phong trào, một công việc được cấp trên chỉ đạo thực hiện. Vậy mà khi đến phường Trung Tâm gặp đồng chí Phạm Minh Đức, cán bộ phụ trách công tác Lao động- Thương binh & Xã hội của phường tôi càng hiểu sâu hơn về công tác dân vận ở cơ sở. Đúng như lời dạy của Bác Hồ kính yêu "Dân vận là động viên tất cả lực lượng của mỗi người dân, không để sót một người dân nào, góp thành lực lượng toàn dân để thực hành những công việc nên làm". Bên cạnh những mô hình tiên tiến trong phát triển kinh tế- xã hội, phát triển sản xuất, kinh doanh, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, phát động lắp camera an ninh trên các tuyến phố góp phần đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân thì điều tôi tâm đắc nhất là công tác dân vận trong phong trào "Đền ơn đáp nghĩa". Chính vì vậy giữa cái nắng tháng bảy oi bức nhưng không thể cản ngăn các hoạt động trong phong trào "Đền ơn đáp nghĩa", phong trào "Uống nước nhớ nguồn" đang diễn ra trên địa bàn phường.
Tính đến nay phường Trung Tâm thị xã Nghĩa Lộ có 27 thương binh, 37 gia đình liệt sĩ, 2 người bị địch bắt tù đày và một số người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học đã được chứng nhận và đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ. Đảng ủy phường đã có Nghị quyết lãnh đạo các chi bộ cơ sở, chính quyền, các đoàn thể và các tổ chức hội quần chúng phối hợp xây dựng nhiều mô hình "Dân vận khéo" trên tinh thần đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động nhằm khắc phục tình trạng hô hào chung chung, mang tính hình thức mà thay vào đó phải là mô hình cụ thể, có địa chỉ, có cách làm thực chất, nói đi đôi với làm và đem lại hiệu quả rõ nét, có tác dụng cổ vũ, động viên mọi người học tập và làm theo. Tức là phải tập hợp và đoàn kết rộng rãi các lực lượng cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân tham gia trên mọi lĩnh vực. Do đó phần lớn các mô hình đều xuất phát từ yêu cầu thiết thực trong cuộc sống hàng ngày của người người dân. Ở đây, mô hình "Thương bệnh binh nói không với nghèo khó" được thực hiện có hiệu quả, vì đa số các đồng chí bị thương tật trở về địa phương đều không tham gia công tác nhà nước nên không có lương, các anh chị phải tự lực tìm ngành nghề phù hợp với điều kiện của bản thân và gia đình. Tiêu biểu là thương binh Nguyễn Viết Doanh tổ dân phố 6 đã cải tạo đất ven suối, kêu gọi vốn đầu tư của anh em họ hàng để xây dựng nhà nghỉ, đón đầu các mùa lễ hội đang trên đà phát triển ở địa phương, từ đó kinh tế gia đình có khá giả hơn và tạo việc làm cho nhiều lao động. Thương binh Nguyễn Văn Minh tổ dân phố 2 và Trần Văn Vĩnh tổ dân phố 11 mặc dù tuổi cao nhưng các đồng chí đã duy trì tốt dịch vụ hàng ăn, thu hút rất nhiều khách nhờ uy tín và chất lượng của nhà hàng. Gia đình thương binh Nguyễn Văn Trung ở tổ dân phố 8 phát huy tốt nghề chế biến thịt sấy từ nhiều năm nay, hàng năm xuất bán hơn chục tạ hàng phục vụ khách du lịch. Gia đình thương binh Nguyễn Xuân Hinh tổ dân phố 4 mở dịch vụ bán hoa tươi và bản thân tham gia công tác bảo vệ cho doanh nghiệp để có thu nhập thường xuyên, không ỷ lại trông chờ vào sự quan tâm của xã hội. Cùng đó là những bệnh binh tiêu biểu như đồng chí Nguyễn Bá Cường tổ dân phố 6, đồng chí Nguyễn Xuân Thêm tổ dân phố 2 vừa phát triển kinh tế, vừa tham gia làm tổ trưởng dân phố, tham gia công tác đoàn thể có thâm niên trên 25 năm qua. Bệnh binh Nguyễn Thị Hòa tổ dân phố 5 mở dịch vụ kinh doanh hàng hóa tại chợ Mường Lò... Đó là điển hình của những cựu chiến binh "tàn nhưng không phế".
Tôi đã đi nhiều nơi, tới nhiều địa phương nhưng đến đây tôi thực sự xúc động khi nghe đến một mô hình thật đặc biệt nhưng sức lan tỏa rộng lớn, đó là "Hội Gia đình liệt sĩ" mặc dù thành lập tự phát từ nhu cầu thực tế nhưng từ những việc làm cụ thể, có giá trị nhân văn sâu sắc nên đã được Đảng ủy và chính quyền ghi nhận, coi đó là một điển hình "Dân vận khéo". Từ 37 thành viên đại diện các gia đình liệt sĩ của phường nay đã mở rộng thành viên ra các xã, phường trên thị xã. Hội Gia đình liệt sĩ đã thường xuyên kêu gọi sự hảo tâm và trực tiếp đóng góp giúp đỡ những gia đình khó khăn, trong đó điển hình như hỗ trợ thường xuyên cho bà Khánh Tản ở tổ dân phố 6 là vợ liệt sĩ bị bệnh nằm liệt nhiều năm nay. Cùng đó, Ban công tác Mặt trận tổ dân phố 4 duy trì có hiệu quả công tác vận động giúp đỡ gia đình bà Đoàn Thị Bổng đang thờ cúng anh trai là liệt sĩ Đoàn Văn Thắng, đây là hộ nghèo đặc biệt khó khăn một mẹ già với hai con gái tàn tật bẩm sinh và bị bệnh tâm thần, gia đình đã được xây nhà tình nghĩa, đồng thời được hỗ trợ bình quân mỗi tháng từ 2 triệu đồng tiền mặt và trên 20 kg gạo, có lúc kêu gọi hảo tâm giúp đỡ gia đình được hơn 40 triệu đồng làm vốn chăn nuôi gia súc, gia cầm. Một điều thú vị và cảm động hơn nữa là tôi được mọi người giới thiệu về điển hình dân vận khéo trong lĩnh vực này, không để phí thời gian tôi tìm gặp bà Nguyễn Thị Hiên ở tổ dân phố 3 phường Trung Tâm là một trong những thành viên của "Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam", người đã và đang hoạt động rất tích cực. Hiện nay bà làm Trưởng tiểu ban liên lạc thân nhân liệt sĩ mặt trận 31 (Gồm những liệt sĩ hy sinh tại mặt trận cánh đồng Chum Xiêng Khoảng bên nước bạn Lào). Trong căn nhà nhỏ trước cổng có hàng rào cây xanh râm mát, bà Hiên cho tôi biết nhiệm vụ chính của hội là kết nối thông tin, đi tìm thân nhân liệt sĩ lấy mẫu sinh phẩm xét nghiệm ADN xác nhận tìm mộ liệt sĩ cho gia đình trong số những ngôi mộ chưa có tên. Bàn chân của ban liên lạc đã từng trèo đèo, lội suối đến các bản làng xa xôi, bà rưng rưng kể về nhiều trường hợp khi tìm đến nơi thì thân nhân của liệt sĩ không còn ai trong diện được lấy mẫu sinh phẩm đảm bảo độ chính xác theo quy định. Vừa tiếc lại vừa thương... Nhưng lòng nhiệt huyết và sự dấn thân đã giúp hội tìm được tên cho nhiều liệt sĩ, bà chỉ nêu một số danh sách gần đây như liệt sĩ Lò Văn Hom ở bản Cang Nà phường Trung Tâm, liệt sĩ Lường Văn Khoa ở xã Sơn A, liệt sĩ Hà Đức Huân ở xã Phúc Sơn, liệt sĩ Hoàng Công Sự thôn Đồng Lú xã Nghĩa Lộ. Đó là các xã phường thuộc thị xã Nghĩa Lộ... Ở xa hơn là liệt sĩ Lò Văn Khánh xã Tú Lệ huyện Văn Chấn, liệt sĩ Hoàng Văn Căm ở huyện Than Uyên tỉnh Nghĩa Lộ cũ nay thuộc Lai Châu và một số liệt sĩ ở huyện Lục Yên, Văn Yên, rồi cả ở tỉnh Lai Châu, Sơn La... Cứ nắm được danh sách liệt sĩ là bà lại gửi thư qua đường bưu điện để kết nối thông tin với từng gia đình. Tôi hỏi cơ duyên nào giúp bà trở thành hội viên Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam? Bà nhìn xa xăm và kể về hành trình đi tìm phần mộ của anh trai là Nguyễn Văn Khoa hy sinh tại chiến trường Lào. Qua thời gian bà đã gặp và kết nối với tổ chức này đồng thời trở thành người liên lạc một cách hào hứng, trách nhiệm và thấy lòng thanh thản. Từ năm 2005 đến nay, gần 20 năm ngoài công việc thường lệ khi nhận được thông tin tìm kiếm thì cứ vào dịp 27 tháng 7 và ngày 22 tháng 12 hàng năm bà lại cùng đại diện của hội lên đường đến nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, nghĩa trang liệt sĩ Quốc tế Việt - Lào tại huyện Anh Sơn tỉnh Nghệ An để thắp hương tri ân các anh hùng liệt sĩ và không ngừng tìm kiếm thông tin cho những phần mộ liệt sĩ chưa có tên. Bà Nguyễn Thị Hiên tâm sự "Trải qua các cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc đã có biết bao thế hệ cha anh của quê mình anh dũng hy sinh, rất nhiều người hiện chưa biết nằm ở đâu trên khắp các chiến trường Lào, chiến trường miền Nam, trong đó có anh trai của tôi, người thân của bạn và bao nhiêu gia đình liệt sĩ luôn ngóng tìm với niềm hy vọng vô bờ... Cho nên tôi quyết tâm đi tìm!". Hiện nay trong tay bà đã có tờ sơ đồ mộ chí của người anh trai cùng 14 đồng đội trong đơn vị hy sinh tại chiến trường Lào nhưng do biến đổi về vị trí địa lý và sơ suất trong quá trình quy tập hài cốt nên vẫn chưa thể xác định được danh tính của các anh. Bà nói năm nay tôi 70 tuổi rồi nhưng sức còn đến đâu thì gắng làm đến đó, nơi nào không đi trực tiếp được là tôi gọi điện thoại hướng dẫn thân nhân liệt sĩ lấy mẫu tóc, mẫu máu gửi về thường trực hội, trong lòng luôn cầu mong cho gia đình nhận được tin vui sau hàng nửa thế kỷ mong đợi. Ngồi nghe bà tâm sự mà trong tôi vang lên lời non nước.
Nước chúng ta
Nước của những người chưa bao giờ khuất
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về...
("Đất nước" của Nguyễn Đình Thi)
Qua trao đổi với Đảng ủy phường tôi hiểu thêm nhiều hoạt đông đối với các trường học trên địa bàn. Từ trường Mầm non đến Tiểu học, Trung học cơ sở đều có phong trào "Tìm địa chỉ đỏ" để tổ chức cho học sinh được gặp gỡ thương binh, gia đình liệt sĩ vừa được nghe kể về những kỷ niệm chiến trường vừa tham gia giúp đỡ vệ sinh không gian nhà cửa, dọn cỏ vườn tược giúp bồi đắp cho các em truyền thống "Uống nước nhớ nguồn". Ngoài ra các em còn được tổ chức hoạt động tri ân các anh hùng liệt sĩ, tham gia lao động trồng hoa, quét dọn nghĩa trang liệt sĩ và khu di tích lịch sử Căng- Đồn Nghĩa Lộ.
Đoàn thanh niên, hội phụ nữ phường thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động giúp đỡ gia đình thương binh, liệt sĩ, mẹ Việt Nam Anh hùng. Tổ chức "Ngày tri ân các anh hùng liệt sĩ", tổ chức "Ngày làm đẹp nghĩa trang", "Ngày đọc sách lịch sử" và tổ chức lễ kết nạp đội, kết nạp đoàn, trưởng thành đoàn ngay tại khu di tích lịch sử cách mạng nhằm giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ và để lại dấu ấn không thể phai mờ đối với các em. Đây là hoạt động được thanh thiếu niên hưởng ứng nhiệt tình, các gia đình phụ huynh rất hoan nghênh vì con em mình được trải nghiệm thực sự giữa giai đoạn các em đang bị chi phối bởi những trò chơi điện tử trên mạng như hiện nay.
Đối với địa phương luôn duy trì tốt hoạt động thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách nhân dịp kỷ niệm ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 và ngày thành lập Quân dội nhân dân Việt Nam 22/12, dịp tết Nguyên đán hàng năm. Đảng ủy luôn chỉ đạo các chi bộ cơ sở và Ban công tác Mặt trận tổ chức hiệu quả hoạt động thăm hỏi, giúp đỡ, động viên, tạo công ăn việc làm cho con cháu họ. Đồng thời giúp đỡ các hộ chính sách vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh và tổ chức khám sức khỏe miễn phí cho thương binh, thân nhân liệt sĩ, người có công. Đồng chí Lã Như Huy, Bí thư Đảng ủy phường một lần nữa khẳng định tác dụng lan tỏa của phong trào "dân vận khéo" ở địa phương trên mọi lĩnh vực. Đặc biệt là những hoạt động trong công tác "Đền ơn đáp nghĩa", "Uống nước nhớ nguồn" gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05- CT/TW của Bộ Chính trị về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh". Đồng chí nhấn mạnh quan điểm của cấp ủy là mỗi cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân phải thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ khi nói về Thương binh, Liệt sĩ. Đó là những người "Quyết hy sinh tính mệnh họ để giữ gìn tính mệnh của đồng bào. Họ hy sinh gia đình và tài sản họ, để bảo vệ gia đình và tài sản của đồng bào. Họ quyết liều chết chống địch, để cho Tổ quốc và đồng bào sống. Họ là những chiến sĩ anh dũng... Trong số đó có người bỏ lại một phần thân thể ở trước mặt trận. Có người bỏ mình ở chiến trường. Đó là thương binh, đó là tử sĩ". Cùng đó cần nhận thức đúng đắn và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh "Công tác thương binh, liệt sĩ là một hình thức xây dựng tượng đài kỷ niệm trong lòng dân chúng, các thế hệ kế tiếp, ghi nhận công ơn, chiến công của những con người ưu tú đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc và cuộc sống yên bình của nhân dân".
Vâng, Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân các dân tộc phường Trung Tâm thị xã Nghĩa Lộ đã và đang phát huy truyền thống "Uống nước nhớ nguồn", "Ăn quả nhớ người trồng cây", không ngừng đẩy mạnh phong trào thi đua, nhân điển hình tiên tiến thông qua việc xây dựng những mô hình "Dân vận khéo" trong thực hiện chính sách thương binh, liệt sĩ. Coi đây là một loại chính sách xã hội đặc biệt, thu hút sự tham gia của mọi đối tượng, mọi ngành, mọi giới... Đó không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ mà còn là tình cảm, lương tri, là nét đẹp trong văn hóa ứng xử và đạo lý của mỗi người trong cuộc sống hàng ngày. Tháng bảy tri ân nhưng không có nghĩa là các hoạt động chỉ diễn ra trong một tháng mà từ tháng cao điểm này sẽ tạo tiền đề, tạo niềm tin để nuôi dưỡng tâm hồn, bồi đắp tình yêu thương, lan tỏa đạo lý, tính nhân văn làm cho các hoạt động ý nghĩa đó có sức sống trường tồn trong suốt chiều dài lịch sử đấu tranh xây dựng và bảo vệ đất nước thân yêu của chúng ta.
N. T. T
Tin khác