Ký của NGUYỄN THỊ THANH

            Thị xã Nghĩa Lộ được ôm ấp, chở che bởi lòng chảo Mường Lò bốn bề mây núi. Thiên nhiên đã ưu đãi cho nơi đây một vựa lúa lớn thứ hai vùng Tây Bắc của Tổ quốc "Nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Tấc!" để mỗi khi trở về miền đất này ai cũng lâng lâng một cảm xúc "Muốn ăn gạo trắng nước trong/ Vượt qua Đèo Ách vào trong Mường Lò!"… Nơi ấy có những dòng khe, con suối từng bước vào thi ca một thời kháng chiến và đây cũng là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống để tạo nên một thị xã Văn hóa- Thương mại- Du lịch như ngày nay. Cảm nhận ban đầu ấy đã đủ để tôi nói với bạn bè, với du khách muôn phương về một miền quê hạnh phúc!

            Hạnh phúc là gì? Tôi và bạn có thể nói với nhau rất nhiều khái niệm về  hạnh phúc trong mỗi cách nhìn, mỗi mảnh ghép của cuộc sống. Nhưng tôi tự hào được sinh ra và lớn lên giữa cánh đồng Mường Lò thơm nồng hương lúa, dòng nước Ngòi Thia chảy mãi ngàn đời đã tưới mát tâm hồn tôi và sắc trắng hoa ban đã nuôi dưỡng tình yêu trong tôi. Để dù có đi đâu, về đâu vẫn không thể nào quên và rất đỗi tự hào về một miền đất hứa! Vùng đất giàu tiềm năng của những người con hồn hậu, chân thành và cần cù, sáng tạo. Nghĩa Lộ quê tôi được biết đến là xứ sở của gạo trắng nước trong, là miền ban trắng, là miền gái xinh, là nơi tam sơn nhị thủy, là mảnh đất anh hùng… Thật tự hào vì người dân quê tôi luôn anh dũng ngoan cường trong các cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước. Từ thuở lập làng, dựng bản đã nổi lên danh tiếng người thủ lĩnh dân tộc Thái, Cầm Hánh- Người tập hợp nghĩa quân vùng lên đánh đuổi giặc Cờ Vàng quyết giữ đất, giữ mường… Đây cũng là địa phương đầu tiên của tỉnh Yên Bái giành được chính quyền về tay nhân dân trong cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Khi thực dân Pháp chiếm đóng Nghĩa Lộ, nhân dân các dân tộc nơi đây đã nhất tề đứng lên cùng bộ đội chủ lực đánh đuổi quân xâm lược, làm nên Chiến thắng Nghĩa Lộ mở toang cánh cửa để quân ta tiến vào chiến dịch lớn, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược của Thực dân Pháp trên đất nước ta. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước và chiến tranh bảo vệ biên giới Tổ quốc biết bao thế hệ cha anh đã lên đường đánh giặc. Nhiều anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống, từng giọt máu đào thấm đất cho Tổ quốc hồi sinh… Ôi "quê hương biết mấy thân yêu, bao nhiêu đời đã chịu nhiều thương đau" nhưng từ trong máu lửa chiến tranh người dân quê tôi đã "rũ bùn đứng dậy chói lòa". Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Nghĩa Lộ đã và đang viết nên những trang sử vàng chói lọi cho quê núi thân yêu, từng bước xây dựng một thị xã kiểu mẫu mà ở đó người dân được tận hưởng cuộc sống hạnh phúc trong môi trường hạnh phúc! Đảng bộ đã tập trung phát triển kinh tế trên nhiều lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, dịch vụ… Đặc biệt là tập trung phát triển văn hóa du lịch, từ đó mang lại giá trị kinh tế cao, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào được nâng lên rõ rệt. Để "Anh lại về đây nghe tiếng em ca trên đồng lúa... Anh lại về đây nghe tiếng em ca trên đồi chè…" và để được thấy "biết bao nhiêu đổi thay, biết bao công trình mới…".

            Nghĩa Lộ đã đổi thay và đang trên đà phát triển. Trao đổi với đồng chí Đào Ngọc Tuân, Phó Chánh Văn phòng ủy ban nhân dân thị xã tôi được biết mới qua 4 tháng đầu năm mà thị xã đã triển khai 72 công trình dự án, trong đó có 49 công trình chuyển tiếp và 23 công trình mới. Đặc biệt đã triển khai công tác quản lý quy hoạch trên địa bàn, trọng tâm là đồ án quy hoạch phân khu 6 xã vệ tinh như Nghĩa An, Nghĩa Lợi, Phù Nham, Sơn A, Thanh Lương và xã Nghĩa Lộ. Cùng với đó là tập trung xây dựng đồ án quy hoạch khu dân cư gắn với phát triển khu du lịch nước nóng Bản Bon, đồng thời điều chỉnh quy hoạch chung thị xã Nghĩa Lộ và vùng phụ cận đến năm 2035. Hôm nay đến Nghĩa Lộ- Mường Lò, ta thấy hầu hết các thôn, tổ dân phố đường xá đã được bê tông hóa từ phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm", người dân nơi nơi tự nguyện hiến đất làm đường. Tất cả các trụ sở làm việc của xã, phường đều được xây dựng khang trang, điều kiện làm việc đảm bảo, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ chuyển đổi số, giúp cho việc trao đổi thông tin nhanh gọn, chính xác và kịp thời. Vừa qua thị xã đã tập trung hỗ trợ đưa các hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử, thúc đẩy kinh tế số nông nghiệp, nông thôn. Đây là một bước đột phá trong cuộc cách mạng số góp phần nâng cao sự hài lòng của người dân về điều kiện sống và dịch vụ xã hội.

            Khí hậu thổ nhưỡng nơi đây rất thuận lợi cho sự phát triển của lúa, ngô và các loại rau màu. Khi tiếng ve râm ran gọi hè, khi những chùm phượng đỏ bắt đầu bung nở cũng là lúc từng bờ lúa đua nhau chắc hạt, trĩu bông và trải dài một màu vàng no ấm. Mường Lò nổi tiếng với gạo ngon Séng cù và những giống lúa mới cho hạt gạo dẻo thơm nay đã có thương hiệu và trở thành hàng hóa. Gạo Nghĩa Lộ ngày nay đã có mặt trên thị trường của nhiều tỉnh thành, nhiều siêu thị, nhà hàng giúp tăng thu nhập cho bà con nông dân. Với cơ chế mở và mục tiêu tăng giá trị kinh tế trên diện tích đất canh tác, bà con đã thực hiện thâm canh tăng vụ. Nhiều người con xa quê trở về đã ngỡ ngàng với hình ảnh Nghĩa Lộ sáng lúa, chiều ngô. Những năm gần đây xuất hiện rất nhiều mô hình sản xuất mới như mở rộng diện tích trồng dưa hấu, dưa bở, dưa lê, cà chua, mận tam hoa, mía tím, trồng ớt xuất khẩu… Bởi vậy mỗi khi đến Nghĩa Lộ- Mường Lò du khách luôn hào hứng với những sản phẩm nông sản sạch của địa phương, giúp cho lượng hàng hóa tiêu thụ ngày càng tăng và thu hút được nhiều lượt khách đến với vùng đất này.

            Và một niềm hạnh phúc đong đầy khi sản phẩm văn hóa đặc sắc là Nghệ thuật Xòe Thái đã được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là niềm tự hào không chỉ của đồng bào dân tộc Thái mà còn là niềm tự hào của cả cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam! Nghệ thuật xòe Thái chứa đựng nhiều giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật cuộc sống. Đó là tiếng nói khát vọng về một cuộc sống bình yên, khát vọng về tình yêu đôi lứa và tính gắn kết cộng đồng, là khát vọng của sự sống luôn sinh sôi nảy nở và hạnh phúc mãi tròn đầy… Để xòe Thái được trường tồn, làm đòn bẩy cho phát triển du lịch, thương mại mang nét riêng của vùng lòng chảo Mường Lò, những năm qua thị xã Nghĩa Lộ đã có nhiều hoạt động nhằm giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống thông qua việc truyền dạy cho lớp trẻ, qua các hội thi, hội diễn hay tổ chức hoạt động giao lưu giữa các đội văn nghệ quần chúng. Tôi cảm nhận ở đó cái hồn cốt của mỗi điệu xòe như đã níu chân du khách, mời gọi du khách, mời gọi đầu tư thúc đẩy nền kinh tế phát triển ngày càng mạnh mẽ, làm thay đổi bộ mặt đô thị. Vừa qua thị xã đã tổ chức hội thi "Lung linh vòng xòe" lần thứ nhất nhằm tiếp tục tuyên truyền và gìn giữ, phát huy những giá trị của nét văn hóa đặc sắc đó. Theo số liệu tổng hợp của văn phòng uỷ ban nhân dân, chỉ tính riêng trong tháng 4 năm 2023 thị xã đã đón 57.500 lượt khách, trong đó khách quốc tế 4.362 lượt, doanh thu trong tháng đạt 40,7 tỷ đồng. Trong những ngày nghỉ lễ 30/4, mùng 1/5 đã thu hút 31.500 lượt khách. Hệ thống nhà hàng, nhà nghỉ được phát triển theo hướng du lịch sinh thái càng tạo nên nét riêng của thị xã miền Tây và để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách. Thông qua hoạt động du lịch, thị xã đã chú trọng xây dựng hình ảnh con người Yên Bái thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo và hội nhập theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh. Đó cũng là một trong những giải pháp nâng cao chỉ số hạnh phúc cho người dân theo hướng "Đổi mới, sáng tạo, phát triển xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc" trên cơ sở bám sát các tiêu chí đánh giá sự hài lòng của người dân về cuộc sống, hài lòng về điều kiện kinh tế, an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, dịch vụ văn hóa…

            Cùng với những thành quả trong phát triển kinh tế, công tác giáo dục- đào tạo và y tế có nhiều đổi mới. Đảng bộ đã ưu tiên nguồn lực để nâng cấp cơ sở vật chất theo hướng đạt chuẩn, đồng bộ, hiện đại. Đến nay hầu hết các cơ sở trường học được xây dựng, tu bổ với trang thiết bị hiện đại, đáp ứng yêu cầu của công tác dạy và học trong giai đoạn cách mạng mới. Mô hình "Trường học hạnh phúc" đang được nhân rộng, các thế hệ học sinh được sống trong môi trường giáo dục lành mạnh, tràn đầy yêu thương. Nhiều trường học xây dựng mô hình "Gian hàng hạnh phúc không đồng" nhằm kêu gọi sự ủng hộ và giúp đỡ về quần áo, giầy dép, sách vở, đồ dùng học tập để tiếp bước cho em đến trường. Những học sinh ở vùng xa có hoàn cảnh khó khăn đã được hỗ trợ thường xuyên. Trường học ở các xã đã tổ chức kết nghĩa với cơ quan, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để có thêm nhiều suất đỡ đầu giúp các em có đủ mọi điều kiện học tập, rèn luyện trở thành những công dân có ích cho mai sau. Hiện tại thị xã đang duy trì mạng lưới trường lớp với tổng số 33 trường, 503 lớp, 16.151 học sinh từ bậc học Mầm non đến Trung học cơ sở, công tác xã hội hóa trong giáo dục được phát huy. Trên địa bàn có 1 trường Mầm non tư thục chất lượng cao, 2 trường Trung học phổ thông, 1 trường Trung học phổ thông nội trú Miền Tây và trường dạy nghề dân tộc nội trú của tỉnh. Thị xã đã đạt chuẩn phổ cập Giáo dục Trung học cơ sở mức độ II. Công tác khám chữa bệnh được quan tâm với hệ thống mạng lưới trạm y tế đạt chuẩn quốc gia ở 100% xã, phường. Ngoài Bệnh viện đa khoa khu vực Nghĩa Lộ được trang bị khá đầy đủ trang thiết bị y tế và đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn nghiệp vụ, thị xã còn thực hiện công tác xã hội hóa xây dựng bệnh viện chất lượng cao Trường Đức, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh trong thời kỳ hội nhập. Thị xã đang tiếp tục triển khai thực hiện khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế bằng căn cước công dân gắn chíp điện tử, tạo thuận lợi cho người dân trong quá trình thăm khám và điều trị, giảm các thủ tục hành chính rườm rà trước đây.

            Để đạt được mục tiêu xây dựng "Thị xã hạnh phúc" trong "Tỉnh hạnh phúc", Đảng bộ và chính quyền đã tập trung chỉ đạo xây dựng thành công 10/10 xã đạt chuẩn nông thôn mới và 4/4 phường đạt chuẩn phường văn minh đô thị vào năm 2020. Tiếp đó là đề án xây dựng mô hình nông thôn mới nâng cao và thôn nông thôn mới kiểu mẫu. Cuối năm 2022 qua khảo sát đã công nhận 2 xã nông thôn mới nâng cao là xã Nghĩa Lợi và xã Nghĩa Lộ. Xã Nghĩa Lợi mấy năm trước đây thôi vẫn thuộc vùng đặc biệt khó khăn hưởng nguồn hỗ trợ của xã 135 mà nay đã thay da đổi thịt, đường xá được cứng hóa 100% rất phong quang sạch sẽ, trẻ em trong độ tuổi được đến trường và không có trẻ bỏ học; mô hình làng nghề của xã đã góp phần tạo việc làm cho nhiều lao động; Phụ nữ, thanh niên đã biết chủ động tìm việc làm tăng thu nhập, chất lượng cuộc sống của bà con nông dân được nâng lên. Đến xã Nghĩa Lộ, hình ảnh của Thị trấn Nông trường Nghĩa Lộ trước khi sáp nhập vào thị xã với đặc thù là phát triển kinh tế từ cây chè, cây ăn quả đã bừng lên sức sống mới. Là một xã điển hình toàn diện đã có tới 7 thôn trong tổng số 16 thôn được công nhận nông thôn mới kiểu mẫu của thị xã. Đây cũng là đơn vị đi đầu trong chuyển đổi số, rất nhiều hộ sản xuất kinh doanh sử dụng nền tảng số trong giao dịch, trong giới thiệu sản phẩm và hợp tác kinh doanh trên thị trường giúp cho quá trình giới thiệu sản phẩm và tiêu thụ sản phẩm hiệu quả hơn, bởi vì người dân của xã đã được tuyên truyền và nhận thức đúng đắn giá trị của việc thực hành chuyển đổi số. Đó là "chuyển đổi số để hạnh phúc hơn!". Hiện nay các xã Sơn A, Phù Nham, Nghĩa Phúc, Hạnh Sơn, Thanh Lương, Thạch Lương đều có thôn đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Đó là những mô hình "thôn hạnh phúc" phát triển cùng với những "Gia đình hạnh phúc" đang có sức lan tỏa trong phong trào thi đua của Thị xã Nghĩa Lộ. Đến thôn Ao Luông xã Sơn A, một thôn kiểu mẫu có hơn 90% đồng bào dân tộc Mường, tôi không chỉ bị cuốn hút bởi những đường hoa rực rỡ tô đẹp cho thôn xóm mà còn ngỡ ngàng trước cuộc sống đủ đầy, ruộng đồng trù phú và nhiều mô hình làm kinh tế giỏi của bà con nông dân. Ông Hoàng Đình Thìn, Chủ tịch Hội người cao tuổi xã tự hào nói "Thế hệ chúng tôi trước đây hiến dâng tuổi trẻ vì nền độc lập của dân tộc, khi trở về chỉ biết làm ra hạt thóc, củ khoai duy trì cuộc sống. Thế hệ trẻ ngày nay được tiếp cận với khoa học và kiến thức hiện đại nên các con, các cháu giỏi lắm! Vừa biết làm kinh tế giỏi, vừa biết chung tay xây dựng thôn bản ngày càng giàu đẹp! Người cao tuổi chúng tôi thấy thật hạnh phúc và có lẽ vì thế nên tuổi thọ của lớp chúng tôi cũng đươc nâng cao đấy!". Theo chỉ dẫn của đồng chí Phó Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân thị xã, tôi có thời gian dong ruổi đến những thôn nông thôn mới kiểu mẫu như thôn An Sơn thuộc xã Hạnh Sơn, thôn Phù Ninh thuộc xã Phù Nham. Đó là nơi dừng chân của bà con từ tỉnh Thái Bình nghe theo tiếng gọi của Đảng lên khai hoang lập làng ở vùng kinh tế mới từ gần 60 năm nay. Họ đã viết nên bài ca vỡ đất và làm nên nhiều kỳ tích ở vùng quê mới. Thăm các thôn Nậm Tọ xã Thạch Lương, Ả Thượng xã Nghĩa Phúc, Năm Hăn, Bản Chanh xã Phù Nham, Bản Lào xã Thanh Lương và các thôn 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8 xã Nghĩa Lộ… đâu đâu cũng ngời lên sức sống mới. Những đồi chè xanh, những ruộng lúa vàng xen những con đường sạch sẽ, phong quang, những ngôi nhà sàn cao rộng, những tòa biệt thự từ công sức lao động và ý chí vươn lên làm giầu chính đáng của nhiều danh nghiệp trẻ đã nói lên sự hài lòng của người dân về môi trường sống, cảnh quan và môi trường xanh.

            Đời sống ấm no, tự do, hạnh phúc của người dân chính là thước đo hiệu quả và thành công của đường lối, chủ trương của Đảng. Để người dân thực sự hài lòng và thụ hưởng chính sách an sinh xã hội, các cơ quan chuyên môn của thị xã đã giải quyết kịp thời các chế độ, chính sách cho người có công, đảm bảo các đối tượng chính sách và hộ nghèo được chăm lo chu đáo, đúng đủ theo quy định. Chưa qua 6 tháng đầu năm mà thị xã đã giải quyết việc làm mới cho gần 700 lao động, đào tạo nghề cho gần 500 lao động, chuyển dịch hơn 400 lao động từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp theo lộ trình xây dựng thị xã trở thành đô thị loại III trong thời gian gần nhất. Với tư cách là một người con sinh ra và lớn lên trên quê hương Nghĩa Lộ- Mường Lò, tôi nhìn nhận về quê hương dưới góc độ của những "Chỉ số hạnh phúc" mà người dân quê tôi đã và đang đắp xây, thụ hưởng.

Các bạn hãy đến với một miền quê đang vươn mình trỗi dậy, xứng tầm là Trung tâm văn hóa, thương mại, du lịch phía Tây tỉnh Yên Bái- Một thành phố xanh đậm đà bản sắc trong tương lai không xa để được hòa mình vào vòng xòe bất tận và để được chứng kiến những đổi thay từng giờ trên quê núi đẹp tựa đóa hoa Ban! Tôi có quyền tự hào nói rằng hạnh phúc trên quê hương tôi đang nở hoa, kết trái!

                                                                                                                                                     N. T. T