Nguyễn Thị Tâm
Kỳ II: Vì một Nghĩa Lộ xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc
Sau 7 năm, Đề án “Xây dựng thị xã văn hóa- du lịch, Nghĩa Lộ giai đoạn 2013- 2020” đã mang lại cho thị xã Nghĩa Lộ những kết quả quan trọng. Kinh tế phát triển vượt bậc; nông thôn mới có nhiều khởi sắc; công tác quy hoạch, phát triển đô thị được đặc biệt chú trọng, tạo môi trường đô thị sáng, xanh, sạch, đẹp; văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ, chất lượng được nâng lên, nhất là trong lĩnh vực văn hóa và du lịch... Trên đà thắng lợi đó, với định hướng phát triển xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc, Nghĩa Lộ tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết các dân tộc, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên của quê hương anh hùng, quyết tâm xây dựng Nghĩa Lộ trở thành đô thị loại III theo hướng đô thị văn hóa, du lịch xanh của miền Tây Yên Bái. Quyết tâm đó chính là mục tiêu lớn nhất, trọng tâm nhất của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị xã lần thứ XIV. Bằng quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng bộ, chính quyền và sự đồng lòng của nhân dân thị xã, mọi mục tiêu của Nghị quyết đều nhanh chóng được cụ thể hóa, hiện thực hóa bằng các kế hoạch, chương trình hành động và các chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể cho từng tập thể, từng đảng viên, mỗi cá nhân và nhân dân trong toàn thị xã.
Xây dựng Nghĩa Lộ xanh, hài hòa, bản sắc để hạnh phúc.
Trở lại Nghĩa lộ lần này, tôi được chứng kiến không chỉ là sự đổi thay của một không gian đô thị mới rộng lớn với những quy hoạch kiến trúc cảnh quan, công trình hạ tầng được đầu tư ở quy mô lớn, mà còn được tận hưởng một không gian xanh tươi mới, văn minh, thân thiện và đậm đà bản sắc Mường Lò. Từ đỉnh dốc Thái Lão, Nghĩa Lộ đón tôi bằng một không gian bao la, vàng tươi rực rỡ và ngát hương thơm của cánh đồng Mường Lò đang vào mùa lúa chín. Qua cầu Thia, đường đại lộ thênh thênh rộng mở, phố sầm uất nhộn nhịp hàng hóa giao thương hòa trong sắc xanh tươi mát của những hàng ban, hàng phượng và sắc màu rực rỡ của những con đường hoa trải dài vào khắp các bản xa. Bởi xác định phát triển kết cấu hạ tầng để xây dựng thị xã trở thành đô thị loại III theo hướng phát triển xanh, hài hòa và bản sắc, Nghĩa Lộ đã lập quy hoạch chung triển khai các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết và kêu gọi đầu tư các dự án trên địa bàn; thiết lập hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng đô thị và kết nối với các khu vực lân cận đảm bảo đầu tư hợp lý cũng như hoàn thiện, phát triển đô thị và môi trường sinh thái bền vững. Qua trao đổi với lãnh đạo thị xã tôi được biết, trong 5 năm qua, Nghĩa Lộ đã huy động được nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế- xã hội, nhất là hạ tầng đô thị. Tổng vốn đầu tư trong nhiệm kỳ ước đạt 3.336 tỷ đồng, gấp 1,6 lần so với nhiệm kỳ trước, trong đó ngân sách nhà nước chiếm 26%, đóng góp của doanh nghiệp và nhân dân chiếm 74% tổng nguồn vốn. Tập trung đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông kết nối, mở rộng không gian đô thị, phát triển các khu đô thị mới, hạ tầng thương mại, thiết chế văn hoá, giáo dục, y tế, hạ tầng nông thôn, kiên cố hóa kênh mương nội đồng, hệ thống lưới điện, cấp nước sạch, viễn thông, công trình phúc lợi công cộng, chỉnh trang đô thị, trang hoàng đường phố... Đến nay, 100% tuyến đường nội thị và đường trục xã được rải nhựa và bê tông hóa, 76% tuyến đường giao thông nông thôn được kiên cố hóa, 98% tuyến kênh mương được kiên cố hóa. Nhiều công trình trọng điểm được hoàn thành, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội, thay đổi diện mạo đô thị, nông thôn thị xã. Năm 2020, Tập đoàn Apec Group- một trong số những nhà đầu tư lớn tại thị trường Nghĩa Lộ đã đầu tư xây dựng dự án Apec Golden Valley Mường Lò rộng khoảng 16 ha, tọa lạc ngay tại trung tâm thị xã. Cùng với một công viên văn hóa dân tộc vô cùng khác biệt, quy tụ những biểu tượng và nét văn hóa đặc trưng của các dân tộc Yên Bái, khu đô thị thương mại du lịch điển hình này sẽ chính là biểu tượng mới về những nét văn hóa đa dạng và đặc trưng của vùng Tây Bắc, tái hiện khung cảnh một Tây Bắc nên thơ, thi vị và hiện đại qua những công trình kiến trúc và cảnh quan đặc sắc.
Trước bối cảnh tốc độ đô thị hóa nhanh, công tác lập và quản lý quy hoạch, quản lý đô thị, trật tự xây dựng, môi trường đô thị của thị xã Nghĩa Lộ đã có nhiều chuyển biến tích cực, cơ bản hoàn thành việc lập các quy hoạch tạo tiền đề quan trọng thúc đẩy phát triển đô thị như: Quy hoạch chung xây dựng thị xã đến 2030, Quy hoạch phát triển không gian đô thị và vùng phụ cận đến năm 2035, Quy hoạch phân khu tuyến đường tránh quốc lộ 32 và tuyến đường ven suối Thia, các quy hoạch phân khu, chi tiết các phường.... Nhờ chú trọng và tập trung thực hiện hiệu quả quy chế quản lý đô thị mà trong đó trọng tâm là quản lý không gian, kiến trúc, cảnh quan, quy hoạch... cảnh quan, môi trường đô thị của thị xã được bảo vệ; hệ thống cây xanh đô thị được chú trọng phát triển. Những năm gần đây, phong trào trồng cây ban trắng trên các tuyến phố, trồng cây xanh tại nơi công cộng và trụ sở các cơ quan đã tạo ra môi trường đô thị của thị xã xanh, sạch, đẹp, góp phần làm thay đổi diện mạo đô thị theo hướng hiện đại nhưng vẫn giữ được cảnh quan, kiến trúc truyền thống của đồng bào các dân tộc trên địa bàn. Ý thức thực hiện nếp sống văn minh đô thị trong cộng đồng dân cư được nâng lên rõ rệt, có nhiều chuyển biến mới về kỷ cương đô thị; các tuyến phố văn hóa được xây dựng ở tất cả các phường của thị xã.
Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ lâu, thị xã Nghĩa Lộ luôn xác định việc phát triển hài hòa kinh tế và văn hóa là định hướng quan trọng, là mấu chốt của chiến lược phát triển bền vững. Đặc biệt với một địa phương giàu tiềm năng về văn hóa du lịch như Nghĩa Lộ thì việc phát huy tối đa sức mạnh của văn hóa và bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc để phát triển càng phải được đặt lên hàng đầu. Chính vì vậy, trên con đường xây dựng thị xã văn hóa- du lịch và xây dựng đô thị loại III, Nghĩa Lộ đã đạt nhiều thành tựu quan trọng. Khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế để phát triển các ngành kinh tế, trong 5 năm tổng giá trị sản xuất của Nghĩa Lộ ước đạt hơn 2.300 tỷ đồng, gấp 2,2 lần so với năm 2015; cơ cấu kinh tế chuyển dịch mạnh, thương mại- dịch vụ chiếm tới 84,3%; thu nhập bình quân đầu người đạt 41,6 triệu đồng, gấp 1,6 lần so với năm 2015. Từ kết quả của việc thực hiện xây dựng thị xã văn hóa- du lịch giai đoạn 2013- 2020, Nghĩa Lộ đã bảo tồn, khai thác và phát huy được các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc của địa phương, bảo tồn được kiến trúc nhà truyền thống (nhà sàn dân tộc Thái, dân tộc Mường); ngôn ngữ, ẩm thực, trang phục, phong tục cưới hỏi, tang lễ; mở các lớp dạy chữ Thái cổ, dạy múa Xòe, dạy chế tác và sử dụng khèn bè của người Thái, cơ bản đưa Nghệ thuật Xòe Thái vào trong các trường học; duy trì các giá trị văn hóa độc đáo như tục Đâm Đuống, múa Mỡi (dân tộc Mường), thờ thần Đất, Thành hoàng làng...; phục dựng và duy trì tổ chức các lễ hội truyền thống tại cơ sở như Lễ hội Rằm tháng Giêng; Tết Xíp xí; Lễ hội Xên bản, Xên mường; Lễ hội Xên Đông; Hội Hạn khuống; Lễ hội Khai Hạ... từ đó giữ gìn được những nét đẹp truyền thống, linh hoạt song hành với các yếu tố hiện đại, tạo nên bức tranh văn hóa sinh động, đặc sắc và đáp ứng yêu cầu phát triển chung của thị xã. Việc phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đã tạo nên những sản phẩm du lịch độc đáo, mang thương hiệu riêng cho du lịch Nghĩa Lộ. Đó là Du lịch cộng đồng với các mô hình Homestay, Lễ hội Văn hóa- Du lịch Mường Lò được tổ chức thường niên với sự kết hợp phục dựng nhiều giá trị văn hóa truyền thống, thu hút lượng khách lớn mỗi năm...
Các đồng chí lãnh đạo Thị ủy Nghĩa Lộ thăm mô hình phát triển kinh tế trồng cây màu trên cánh đồng Mường Lò
Thực hiện mục tiêu đưa con người vào vị trí trung tâm của sự phát triển, đặc biệt coi trọng nhân tố con người trong giai đoạn mới, nhiều năm trở lại đây, thị xã Nghĩa Lộ luôn đặc biệt chú trọng tới việc xây dựng con người “thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập” gắn với bảo tồn và phát huy giá trị, bản sắc văn hóa các dân tộc ở địa phương; xây dựng gia đình hạnh phúc, con người văn hóa Nghĩa Lộ- Mường Lò văn minh- thân thiện- nồng hậu- mến khách, tạo ra nét đặc trưng của con người vùng Mường Lò. Nói về nhiệm vụ nâng cao chỉ số hạnh phúc cho nhân dân theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, đồng chí Hà Văn Nam- Phó Bí thư Thường trực Thị ủy cho tôi biết, tháng 5/2021, Thường trực Thị ủy đã chỉ đạo Ủy ban nhân dân thị xã tiến hành điều tra xã hội học để xác định chỉ số hạnh phúc của người dân Nghĩa Lộ. Với 1.000 phiếu điều tra được phát tới đối tượng là các hộ dân ở 14/14 xã phường và cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn thị xã, kết quả chỉ số hạnh phúc của người dân Nghĩa Lộ đạt 53,23%, tương đương với chỉ số hạnh phúc chung của toàn tỉnh. Trên tinh thần đánh giá chân thực, khách quan các chỉ số về mức sống của người dân, các mối quan hệ gia đình và xã hội, đánh giá về tuổi thọ trung bình và các chỉ số về môi trường sống, đồng thời qua điều tra xã hội học, thị xã cũng đã lắng nghe được những ý kiến phản ánh, tâm tư nguyện vọng của người dân về những vấn đề nổi cộm như: Vệ sinh môi trường; đào tạo nghề, tạo việc làm; cải cách hành chính... Trong các chỉ số đã điều tra cho thấy, tỷ lệ chưa hài lòng về môi trường sống của người dân Nghĩa Lộ ở mức khá cao (42%). Kết quả này phản ánh đúng thực trạng vấn đề vệ sinh môi trường của thị xã trong thời gian qua, nhất là ở khu vực nông thôn, cùng với đó là vấn đề xử lý rác thải sinh hoạt tập trung hiện nay vẫn còn những bất cập chưa được giải quyết triệt để. Tuy nhiên, đây cũng là cơ sở để thị xã quyết tâm đề ra những giải pháp nhằm nâng cao sự hài lòng của người dân về môi trường sống; là cơ sở để thị xã xây dựng kế hoạch, đề ra những giải pháp nâng cao chỉ số hạnh phúc cho người dân trong giai đoạn tiếp theo.
Hoạch định chiến lược- chinh phục tầm cao
Là thị xã miền núi xa các trung tâm kinh tế lớn, hạn chế trong hội nhập và thu hút đầu tư, thời tiết, khí hậu diễn biến bất thường cùng với sự ảnh hưởng không nhỏ của dịch bệnh COVID-19, song bằng sự quyết tâm chính trị và đoàn kết thống nhất cao trong Đảng bộ, sự đồng thuận của Nhân dân, Nghĩa Lộ đã không ngừng vượt khó vươn lên phát triển mạnh mẽ, thể hiện đúng vai trò trung tâm kinh tế- văn hóa khu vực miền Tây của tỉnh. Bước vào giai đoạn mới với rất nhiều cơ hội cũng như thách thức mới, Đại hội Đảng bộ thị xã lần thứ XIV đã đặt ra nhiều mục tiêu với 21 chỉ tiêu về kinh tế, văn hóa, môi trường, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; 3 khâu đột phá chiến lược của tỉnh, 4 chương trình trọng điểm, 6 nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, Nghĩa Lộ phấn đấu đến năm 2025, thu nhập bình quân đầu người sẽ đạt 75 triệu đồng/người/năm; cơ cấu tổng sản phẩm theo ngành sẽ là: Thương mại- dịch vụ 81,55%, công nghiệp- xây dựng 12,36% và nông, lâm nghiệp, thủy sản 6,09%; thu ngân sách trên địa bàn đạt 250 tỷ đồng; tổng vốn đầu tư phát triển cả nhiệm kỳ 6.500 tỷ đồng; nâng cấp 06 xã thành phường, phấn đấu đạt tỷ lệ đô thị hóa 72,1% và cơ bản đạt đô thị loại III vào năm 2025; số hộ nghèo giảm bình quân từ 4%/ năm trở lên; kết nạp 120 đảng viên mỗi năm; hàng năm 90% đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên... Để những con số trong bộ chỉ tiêu của Nghị quyết trở thành những con số biết nói, để những mục tiêu mới Nghĩa Lộ đặt ra trở thành hiện thực trong tương lai, ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của nhiệm kỳ mới, Thị ủy, UBND thị xã Nghĩa Lộ đã bắt tay ngay vào thực hiện xây dựng các kế hoạch, chương trình hành động, cụ thể hóa Nghị quyết thành nhiệm vụ, lập nên những hoạch định mang tính chiến lược để không chỉ hoàn thành mục tiêu mà còn vươn tới những tầm cao mới.
Cùng với các giải pháp cụ thể được đưa ra cho từng nhiệm vụ tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị xã lần thứ XIV, Nghĩa Lộ đã tiếp tục xây dựng Đề án “Xây dựng thị xã văn hóa, du lịch Nghĩa Lộ giai đoạn 2021- 2025”, Kế hoạch nâng cao chỉ số hạnh phúc cho nhân dân... Với 33 chỉ tiêu tập trung vào nhiệm vụ phát triển văn hóa và phát triển du lịch, Nghĩa Lộ xác định bảy nhiệm vụ quan trọng. Đó là, khi khai thác văn hóa du lịch để phát triển, Nghĩa Lộ sẽ lấy văn hóa làm nền tảng để phát triển du lịch, gắn liền nhiệm vụ bảo tồn văn hóa truyền thống với phát triển các mô hình du lịch cộng đồng để tạo ra những mô hình du lịch đặc trưng, bản sắc và riêng có. Đây chính là yếu tố tạo nên sự khác biệt giữa thị xã với các địa phương làm du lịch khác. Nhiệm vụ thứ hai chính là công tác bảo tồn, khai thác, phát huy hiệu quả các giá trị văn hoá truyền thống giàu bản sắc của đồng bào các dân tộc vùng Mường Lò; triển khai việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia là Nghệ thuật Xòe Thái và Hội Hạn Khuống, đồng thời tiếp tục đề nghị ghi danh một số giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu của các dân tộc ở Mường Lò vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Tập trung nguồn lực xây dựng các bản văn hóa truyền thống gắn với xây dựng và nâng cao chất lượng các mô hình du lịch cộng đồng hiện có; chú trọng giữ gìn tập tục truyền thống tốt đẹp, kiến trúc nhà ở đặc trưng, trang phục truyền thống, ngôn ngữ, lối sống cộng đồng tương thân tương ái và khôi phục các nghề truyền thống và khuyến khích mở rộng sản xuất, tìm đầu ra cho nghề truyền thống cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng để phát triển kinh tế- văn hóa cho Nghĩa Lộ. Cùng với các nhiệm vụ như đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về các tiềm năng, thế mạnh, bản sắc văn hóa của tỉnh Yên Bái nói chung và khu vực phía Tây của tỉnh nói riêng để thúc đẩy đầu tư phát triển; tranh thủ các nguồn vốn đầu tư từ ngân sách cho phát triển du lịch cộng đồng, đẩy mạnh phát huy nội lực của nhân dân và tiềm năng của thị xã; thu hút các nguồn vốn xã hội hóa và lồng ghép các chương trình, dự án để phát triển du lịch tại các thôn, bản có các mô hình du lịch cộng đồng, đồng thời có kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực tại chỗ thì một nội dung vô cùng quan trọng mà Đề án đã xác định chính là yếu tố con người, yếu tố chủ thể là chính những người dân Nghĩa Lộ. Bởi vậy, xây dựng “Con người văn hóa”, “Cộng đồng làm du lịch” để phát huy vai trò của mỗi công dân và của cả cộng đồng trong mục tiêu phát triển du lịch và văn hóa du lịch của thị xã. Để làm được điều đó, trước nhất cần nêu cao tinh thần gương mẫu của cán bộ, đảng viên, sự tham gia tích cực của cộng động dân cư; tuyên truyền, vận động người dân xây dựng hình ảnh con người Nghĩa Lộ- Mường Lò “Thân thiện, đoàn kết, nhân ái, sáng tạo, hội nhập”, hướng đến xây dựng thị xã Nghĩa Lộ “Xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc”.
Kế hoạch triển khai nâng cao chỉ số hạnh phúc của người dân Nghĩa Lộ đã được ban hành ngay sau khi thị xã có kết quả điều tra xã hội học về chỉ số hạnh phúc của nhân dân. Với mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và sự hài lòng của người dân về cuộc sống, môi trường sống và tuổi thọ trung bình, góp phần xây dựng thị xã phát triển nhanh, bền vững theo hướng xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc, Nghĩa Lộ đã đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, chỉ số hạnh phúc của người dân thị xã đạt 70%, năm 2021 đạt 57,48%; xây dựng mỗi xã, phường có từ 1 đến 2 khu dân cư hạnh phúc trong năm 2021và đến năm 2025, toàn thị xã có 25% khu dân cư hạnh phúc... Những mục tiêu mà Nghĩa Lộ đã đặt ra ấy sẽ không bao giờ là xa vời bởi giải pháp để thực hiện chúng chính là những hoạch định để xây dựng một thị xã văn hóa- du lịch, một đô thị loại III mà Nghĩa Lộ đang nỗ lực hướng tới.
Lời kết
Nghĩa Lộ hôm nay đang thực sự chuyển mình, mang trên mình một diện mạo mới, một vóc dáng mới, vóc dáng của một đô thị xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc. Về Nghĩa lộ hôm nay, ta có thể cảm nhận được sự nồng ấm của tình dân, nghĩa Đảng, tựa như được nghe tiếng hợp ca hân hoan giữa mênh mông xanh tươi của núi rừng Tây Bắc. Người đất Nghĩa chất phác, thuần hậu nhưng rất thông minh và bản lĩnh. Bản lĩnh ấy được hun đúc, kết tinh từ bản sắc văn hóa truyền thống từ ngàn xưa. Những kỳ tích mà Nghĩa Lộ đã làm nên chính là minh chứng sống động nhất cho những quyết sách hợp lòng dân của Đảng. Và rồi hôm nay, mai sau, 21 dân tộc anh em trên miền đất nghĩa, đất tình này lại xiết chặt tay nhau cùng viết tiếp bản hợp xướng hào hùng của cha ông, cùng nhau dựng xây một cuộc sống ấm no, hạnh phúc, dựng xây nên một miền đất Nghĩa phát triển mạnh giàu.
N.T.T
Tin khác